Ο θυμός είναι ένα απολύτως αποδεκτό και φυσιολογικό συναίσθημα στη ζωή κάθε ατόμου και κατ'επέκταση της κοινωνίας. Χρωματίζεται συνήθως αρνητικά λόγω των κατακριτέων ξεσπασμάτων που τον ακολουθούν. Έτσι υπάρχει η τάση να αποφεύγει το άτομο να τον εκφράσει ή πολλές φορές ακόμα και να τον αναγνωρίσει.
Είναι πάντα κατακριτέες οι πράξεις που απορρέουν από το θυμό;
NAI KAI OXI ! Ναι, όταν εμφανίζονται υπό τη μορφή ξεσπάσματος λόγω συσσωρευμένου και ανεπεξέργαστου συναισθήματος. Όχι όταν αποτελούν έκφραση συναισθημάτων με ψυχραιμία, στον κατάλληλο χρόνο, τόπο και με τον κατάλληλο τρόπο και σκοπό έχουν τη λύση του προβλήματος.
Η αντίδραση που ακολουθεί σε αυτό το σημείο συνήθως είναι " Πως θα μπορέσω να εκφράσω με τέτοιο τρόπο το θυμό μου, πείτε μου τον τρόπο και θα το κάνω!"
Πώς θα περάσουμε στην αντιμετώπιση ενός προβλήματος αν δεν γνωρίζουμε ποια μορφή παίρνει και γιατί εμφανίζεται;
Πριν φτάσουμε όμως σε αυτό το σημείο, πρώτο βήμα είναι να συνειδητοποιήσουμε πότε και γιατί θυμώνουμε και ποια είναι τα συμπτώματα που εμφανίζονται κάθε φορά που θυμώνουμε.
Το συναίσθημα λοιπόν του θυμού συνοδεύεται συνήθως από συμπτώματα όπως: αύξηση παλμών, διαστολή της κόρης οφθαλμών, αύξηση αρτηριακής πίεσης, εξάψεις, ιδρώτα, ταχύπνοια, αίσθηση κόμπου ή ακόμα και πόνου στο στομάχι, σφίξιμο των μυϊκών ομάδων του σώματος (πχ αυχένας), πονοκέφαλοι και αδυναμία συγκέντρωσης ή απομνημόνευσης πληροφοριών που δεχόμαστε την ώρα που είμαστε θυμωμένοι. Τα συμπτώματα αυτά διαφοροποιούνται σε ένταση και μορφή στο κάθε άτομο. Πρώτο βήμα λοιπόν είναι να μάθουμε να αναγνωρίζουμε τι συμβαίνει σε σωματικό, γνωστικό και ψυχικό επίπεδο κάθε φορά που θυμώνουμε.
Γιατί θυμώνουμε;
Πηγή του θυμού ενός ατόμου μπορεί να είναι προσωπικά προβλήματα και συναισθηματικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει, τραυματικές εμπειρίες και αναμνήσεις από το παρελθόν, εξωπραγματικές και ανεκπλήρωτες προσδοκίες που μπορεί να δημιουργήσουν αίσθηση έλλειψης ελέγχου, αδυναμίας και φόβου. Θυμώνουμε επίσης γιατί έτσι μάθαμε να αντιδρούμε σύμφωνα με τα οικογενειακά πρότυπα με τα οποία ήρθαμε σε επαφή κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Θυμώνουμε για να μην έρθουμε σε επαφή με άλλα οδυνηρά συναισθήματα που δεν μπορούμε να διαχειριστούμε.
Ένα συχνό λάθος είναι ότι συχνά ο θυμός αποδίδεται ως χαρακτηριστικό συναίσθημα συγκεκριμένου φύλου ή κοινωνικής ομάδας εμποδίζοντας έμμεσα την έκφραση άλλων συναισθήματα που μπορεί να συνυπάρχουν. Πιο αναμενόμενο ίσως είναι να συναντήσουμε θυμωμένους άντρες, στους οποίους ο θυμός είναι ένα κοινωνικά αποδεκτό και αναγνωρίσιμο συναίσθημα σε αντίθεση με το συναίσθημα του φόβου, της ανασφάλειας, της απειλής και της αδυναμίας που νιώθουν.
Η απώλεια φαίνεται να είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες και παίρνει διάφορες μορφές. Χαρακτηριστική περίπτωση φαίνεται να είναι η απώλεια που προκύπτει από το θάνατο. Μπορεί να θυμώσουμε με την κοινωνία, με το προσωπικό του νοσοκομείου, ακόμα και με τον ίδιο τον αποθανόντα, καθώς είναι δυσκολότερο να βιώσουμε την θλίψη που φέρνει η απώλεια του προσώπου.
Τέλος, η ιδιοσυγκρασία, η οποία επηρεάζεται από τους εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες, συμβάλει τόσο στη συχνότητα που θυμώνει ένα άτομο όσο και στην ένταση με την οποία βιώνει αυτό το συναίσθημα.
Ο θυμός, όπως και όλα τα συναισθήματα που μπορεί να βιώσει ένας άνθρωπος, δεν είναι αποκομμένα μεταξύ τους! Υπάρχει συνεξάρτηση. Δηλαδή η καταπίεση του ενός θα επηρεάσει μια σειρά από συναισθηματικές, γνωστικές και σωματικές λειτουργίες.
Αποτέλεσμα χρόνιας και συστηματικής καταπίεσης του συναισθήματος του θυμού είναι η δημιουργία ενός φίλτρου ανάμεσα στον πραγματικό κόσμο και στο άτομο. Το φίλτρο αυτό επηρεάζει την αντίληψη, το συναίσθημα, τις αντιδράσεις, όλη του τη λειτουργία, με τελικό αποτέλεσμα να αλλοιώνεται η αυθεντικότητά του!
Κάπου εδώ αντιστοιχεί η έκφραση που είτε έχουμε πει, είτε ακούσει γύρω μας αρκετές φορές: " Μα δε τον/την αναγνωρίζω, δεν ήταν έτσι.. Ότι και να ακούσει το παρεξηγεί και αντιδρά υπερβολικά !"